Dr. Bey, birbiriyle bağlantılı iki soru sormak istiyorum. Depresyon ve anksiyete Bozuklukları kalıtsal yani genetik midir? Ve ikinci sorum; belli başlı belirtileri nelerdir? Teşekkür ederim.
Depresyon ve anksiyete bozukluğu bütünüyle kalıtsal hastalıklar olmamakla birlikte ailesel yatkınlık söz konusu olabilir. Yani ailede bir kişide varsa başkalarında da olma olasılığı bir miktar artmış demektir. Bu nedenle de ailesinde; anne, baba, kardeş gibi birinci derecede yakınlarında ya da hala, teyze, dayı amca gibi ikinci derecede yakınlarında depresyon veya anksiyete bozukluğu olanların daha dikkatli olmalarında yarar vardır.
Depresyonun başlıca belirtileri olarak, hayattan zevk alamama, neşesizlik, tahammülsüzlük, umutsuzluk ve pişmanlık duyguları, halsizlik, bitkinlik, çabuk yorulma, uyku, iştah ve cinsel işlevlerde bozulmalar görülür. Depresyondaki kişi alıngandır, kırılgandır, yaşama gücünü ve enerjisini azalmış hisseder.
Anksiyete bozukluğu da depresyona benzer belirtilerle ortaya çıkar ve sık olarak depresyonla bir arada (eşzamanlı) olabilir. Kişi kendisini nedenini bilmediği bir tehdit ve tehlike altında hisseder. Sanki her an kötü bir şey olacakmış gibi tedirgin ve huzursuzdur. Sıkıntıdan yerinde duramaz, bir türlü rahat edemez.
Çoğunlukla hassas ve eğilimli insanlarda stresör faktörlerin, kötü, üzücü yaşantıların, işsizlik, iş kaybı, ekonomik sıkıntılar gibi birçok nedenin yol açtığı psişik travmaların da tetiklemesiyle ortaya çıkar.
Bir başka deyişle hem genetik yatkınlık söz konu olabilmekte hem de çevresel etmenler etkili olabilmektedir.
Her iki durumda da durumun iyice yerleşip pekişmesine ve kronikleşmesine fırsat vermeden yapılacak erken bir tedavi sorunu çözebilir. Erken başlayan ve zamanından önce sonlandırılmayan tedavilerde sonuç yüz güldürücüdür.
Dr. Gıyasettin EKİCİ
Psikiyatrist
